Piękna polska jesień to czas dłuższych spacerów z pupilem, szczególnie w leśnej scenerii. Pogoda jednak zaskakuje, zmieniając się często z dnia na dzień, a właściciel próbuje znaleźć balans między zabieraniem zwierzaka na poszukiwanie nowych przygód a pozostaniem w domu podczas deszczowych godzin. W tym samym czasie rośnie jednak liczba zagrożeń, o których opiekunowie często nie myślą na co dzień: toksyczne grzyby i rośliny, aktywne kleszcze, wilgoć sprzyjająca infekcjom skóry i uszu, a do tego zatrucia znalezionymi „skarbami” z ziemi oraz większe ryzyko wypadków po zmroku. 

 

Jesień a zdrowie psa - dlaczego to trudny okres?

 

Jesień to huśtawka pogody: nagłe spadki temperatury, długotrwała wilgoć, porywisty wiatr i krótszy dzień. Dla zdrowia psa oznacza to:

Nasilenie dolegliwości skórnych: wilgoć i błoto rozmiękczają skórę, sprzyjają nadkażeniom bakteryjnym i drożdżakowym.

Większa podatność na infekcje dróg oddechowych (szczególnie u psów starszych, krótkoczaszkowych i po przebytych chorobach).

Drugi szczyt aktywności kleszczy - do pierwszych mrozów ryzyko chorób odkleszczowych utrzymuje się wysokie.

Gorszą widoczność podczas spacerów - większe ryzyko wypadków.

Mniej ruchu na zewnątrz (krótsze dni, deszcz) → nuda, stres i nadwaga. Tu pomogą aktywności domowe i mądre żywienie

 

 

Toksyczne rośliny i grzyby - ukryte niebezpieczeństwo w parku i lesie

  

Jesień to "wysyp" roślin, które wyglądają niewinnie, a dla psa bywają śmiertelnie niebezpieczne. Właściciele mogą być zaskoczeni, jak to jest, że ich pupil wytropił już tyle grzybów, a oni nie są w stanie żadnego zauważyć. To wszystko dzięki ich niezwykłemu węchowi. Psy z ciekawości wąchają, liżą, a bywa, że zjadają znalezione okazy. Dodatkowo w wilgotnych liściach łatwej o pleśnie i mykotoksyny.

Typowe symptomy zatrucia to m.in.: ślinotok, wymioty, biegunka, apatia, chwiejny chód, drgawki. W ciężkich zatruciach pojawiają się zaburzenia neurologiczne i niewydolność wątroby/nerek.

  

Lista ryzyka: jesienne rośliny i grzyby, których lepiej unikać

 

Grzyby:

• Muchomor sromotnikowy - nawet niewielkie ilości mogą być groźne
• Pleśnie na padlinie/kompoście - powodują drgawki

   

Rośliny i owoce:

• Zimowit jesienny, cis, bluszcz - toksyny mogą uszkadzać serce, układ nerwowy i przewód pokarmowy.
• Żołędzie i liście dębu - taniny działają drażniąco na przewód pokarmowy i wątrobe; u szczeniąt szczególnie niebezpieczne
• Kasztany - ryzyko niedrożności przewodu pokarmowego
• Winogrona/rodzynki - u psów potencjalnie silnie toksyczne (ostre uszkodzenie nerek)  

 

Resztki roślinne i „znaleziska”: spleśniałe owoce, padlina, kompost – wysokie ryzyko zatruć bakteryjnych i mykotoksycznych.

Tip: naucz psa komendy „zostaw” i „puść”. To jedna z najskuteczniejszych ,,polis ubezpieczeniowych” przeciw jesiennym zatruciom. Pomocne: Szkolenie psa przy problemowych zachowaniach

     

Pierwsza pomoc przy podejrzeniu zatrucia

 

1. Zabierz podejrzany materiał (grzyb, roślina) – zdjęcie lub próbka ułatwią identyfikację.
2. Nie wywołuj wymiotów na własną rękę (wyjątki tylko po konsultacji z lekarzem).
3. Jedź do lecznicy – czas ma znaczenie: szybkie płukanie żołądka, węgiel aktywowany, kroplówki mogą uratować życie.
4. Obserwuj kał i mocz – przydaje się w diagnostyce (zobacz: Co można wyczytać z psiej kupy?) 

 

 

Jesienne kleszcze - dlaczego są groźne również po lecie?

 

Kleszcze lubią wilgoć i umiarkowane temperatury. Dlatego drugi szczyt ich aktywności przypada właśnie na jesień. Konsekwencje ukąszenia:

• Babeszjoza - gorączka, apatia, żółtaczka, ciemny mocz; wymaga natychmiastowej pomocy.
• Borelioza - przewlekłe zapalenia stawów, nawracająca kulawizna.
• Anaplazmoza/erlichioza - osłabienie, gorączka, problemy z krwią

 

 

Zabierz do domu nawyk: Oglądaj psa po każdym spacerze, zwłaszcza okolice uszu, pach, pachwin, głowy i linii brzucha. W razie wkłucia usuń kleszcza peanem/kleszczołapką jednym ruchem; zdezynfekuj skórę. Profilaktykę podsumowuje poradnik: Najczęstsze ektopasożyty występujące u psów

 

Kleszcz alert! Jak chronić psa przed chorobami odkleszczowymi?

 

Codzienna profilaktyka przeciw pasożytom zewnętrznym

 

• Preparat spot-on/obroża/tabl. doustna – zgodnie z zaleceniem lekarza (dobór zależy od stylu życia, masy ciała i chorób towarzyszących).
• Higiena terenu – przydomowy trawnik: krótko koszony, liście regularnie usuwane.
• Nawyk „przeglądu” – 30–60 sekund po spacerze robi wielką różnicę.

   

 

 

Wilgoć, błoto i infekcje skóry i uszu

  

Jesienią skóra psa pracuje w trybie „ciągłego namaczania”: deszcz, mokre trawy, kałuże, błoto. To idealne warunki dla bakterii i drożdżaków (np. Malassezia).

 

Najczęstsze problemy:

• Interdigital dermatitis – stan zapalny między palcami (zaczerwienienie, wylizywanie, kulawizna).
• Hot spoty – wilgotne, bolesne nadkażenia skóry, które rozszerzają się błyskawicznie.
• Zapalne problemy uszu – kanał słuchowy to „ciepły i wilgotny tunel”; jesienią rośnie ryzyko infekcji (szczególnie u ras z długimi uszami).

   

Co robić praktycznie?

• Po każdym deszczowym spacerze: osusz łapy (ręcznik + delikatne rozdzielenie palców), w razie potrzeby krótko opłucz łapy z błota i wysusz.
• Regularnie czesz sierść – usuwa wilgoć i zanieczyszczenia, zmniejsza ryzyko kołtunów i hot spotów.
• Uszy kontroluj i czyść zgodnie z instrukcją lekarza.
• Jeśli Twój pies ma skłonności do podrażnień, rozważ

  odpowiedni szampon dermatologiczny (nie za często; zbyt częste kąpiele zaburzają barierę hydrolipidową skóry).

   

 

Jesienne przeziębienia i spadek odporności

  

Chłód + wilgoć + przeciągi = większe ryzyko infekcji. Najczęściej widzimy:

• „Przeziębienie”/kaszel kennelowy – suchy, napadowy kaszel, często po wysiłku lub w nocy.
• Nieżyt nosa – kichanie, wyciek, ocieranie pyska.
• Osłabienie apetytu, apatia, czasem podwyższona temperatura.

   

Co pomaga?

• Krótkie, częstsze spacery zamiast jednego bardzo długiego w deszczu.
• Dokładne osuszenie po powrocie.
• Suplementy odpornościowe (po konsultacji) i mądra dieta 
• Gdy objawy trwają >48 h lub towarzyszą im duszność/gorączka –

  wizyta u weterynarza. 

   

   

Zatrucia pokarmowe jesienią - owoc, kompost,"znaleźiska"

 

Jesień to czas „bufetu z ziemi”. Psy znajdują i zjadają to, co pachnie intensywnie:

• Padlina i resztki jedzenia → zatrucia bakteriami i toksynami (np. Clostridium).
• Spleśniałe orzechy i karmy → mykotoksyny (drżawki, ataksja, wymioty).
• Żołędzie/kasztany → drażnią przewód pokarmowy; kasztany grożą niedrożnością.
• Winogrona/rodzynki → ryzyko ostrej niewydolności nerek.
• Kompost → siedlisko toksyn i bakterii.
• „Ludzkie smakołyki” (wypieki bez cukru ze słodzikiem ksylitolem!) → u psów ksylitol może wywołać gwałtowną hipoglikemię i uszkodzenie wątroby.

   

Zasady bezpieczeństwa:

• Na spacerach smycz i kontrola; w parku miejskim – mniej swobody, więcej czujności.
• W ogrodzie ogrodź kompost, nie zostawiaj koszy z odpadkami dostępnych dla psa.
• Smakołyki oferuj pewne i psie: Przysmaki dla psów – nagroda, zdrowie i miłość w jednym 
• Owoce: tak, ale mądrze — patrz: Czy pies może jeść owoce? Kompletny przewodnik 

  
  

 

Bezpieczeństwo spacerów po zmroku

  

Jesień to krótkie dni. W praktyce większość spacerów odbywa się o świcie lub po zmroku.

 

Zasady „widoczny = bezpieczny”:

• Odblaskowa obroża/szelki + LED na obroży.
• Smycz z odblaskiem lub linka w jasnym kolorze.
• Kamizelka odblaskowa dla Ciebie – kierowcy zobaczą Was z daleka.
• Latarka czołowa – masz ręce wolne i kontrolujesz teren.

 

Nawigacja i trasa:

• Wybieraj oświetlone chodniki i alejki.
• Unikaj tras przy ruchliwych drogach; jesienne odblaski kierowców mogą oślepiać.
• Trenuj „stój”/„siad” przed krawężnikiem – odświeżenie zasad bezpieczeństwa naprawdę działa.

   

 

Jesienna profilaktyka: dieta, suplementy, pielęgnacja

 

Jesień to świetny moment na "przegląd techniczny psa"

• Energia: deszcz i chłód = często mniej aktywności więc łatwo o nadwagę (gorsza odporność, obciążone stawy). Zobacz: Jak odchudzić psa bez stresu - 7 prostych kroków.

    

• Jakość karmy: postaw na dobrze zbilansowaną, pełnoporcjową. Jeśli wybierasz suchą - przewodnik: Sucha karma dla psa - jak wybrać najlepszą i dlaczego to taki ważny wybór?

   

• "Jesienna micha": dynia, marchew, burak w rozsądnych ilościach - błonnik i mikroelementy (sprawdź: Jesienna micha! Jak i czym karmić psy jesienią?, Zaskoczenie sezonu - dynia dobra również dla psów!)

   

• Smaczki niskokaloryczne, jakościowe - a o smaczkach mądrze tu: Przysmaki dla psów - nagroda, zdrowie i miłość w jednym

  

Suplementy (po konsultacji z lekarzem)

• Omega-3 (EPA/DHA) – wsparcie skóry, odporności i stawów.
• Probiotyki/prebiotyki – jelita = ważny element odporności.
• Witaminy – ostrożnie; nadmiar szkodzi. Dobieraj indywidualnie.

   

Pielęgnacja i komfort

• Sierść: regularne czesanie, usuwanie kołtunów (wilgoć pod kołtunem = hot spot).
• Łapy: osuszanie, delikatne preparaty ochronne (szczególnie u psów miejskich).
• Uszy: rutynowa kontrola i higiena;

• Aktywność psychiczna: kiedy pada – ratują "główkowe" zabawy węchowe i logiczne

   

 

Dodatkowe jesienne ryzyka: ślimaki, leptospiroza, trutki na gryzonie

 

Jesień niesie kilka mniej oczywistych zagrożeń:

• Ślimaki i żaby: w wilgotnych ogrodach i parkach ich pełno. Zjedzenie ślimaka/żaby może skutkować pasożytami przewodu pokarmowego; unikaj, ucz komendy „zostaw”.

   

• Leptospiroza: bakterie Leptospira lubią stojącą wodę i błoto zanieczyszczone moczem gryzoni. Staraj się nie pozwalać pić z kałuż; pytaj lekarza o szczepienie w rejonach ryzyka.

   

• Trutki na gryzonie: jesienią ludzie częściej je wykładają w garażach, piwnicach, altanach. Antykoagulanty działają podstępnie (objawy krwawień nawet kilka dni po zjedzeniu). Zabezpieczaj dom/ogród, na spacerach trzymaj psa przy sobie.

   

Gdy podejrzewasz kontakt z trutką, natychmiast do lecznicy – szybka interwencja decyduje o rokowaniu.

  

 

FAQ - Najczęstsze pytania opiekunów

  

• Czy kleszcze są niebezpieczne także jesienią?

Tak. Drugi szczyt aktywności przypada jesienią. Stosuj profilaktykę i sprawdzaj sierść po każdym spacerze.

 

• Jak rozpoznać, że pies zjadł trującego grzyba/roślinę?

Ślinotok, wymioty/biegunka, chwiejny chód, apatia, drgawki. Jedź do lekarza; weź próbkę/zdjęcie „znaleziska”.

 

• Czy dynia jest bezpieczna dla psa?

Tak, gotowana i bez przypraw — świetne wsparcie trawienia. Inspiracje: Zaskoczenie sezonu – dynia dobra również dla psów!

 

• Pies wraca mokry po spacerze — czy powinien nosić płaszczyk?

Jeśli szybko się wychładza, ma krótką/krótką i rzadką sierść, jest seniorem lub psem chorym — tak, lekka peleryna ogranicza wyziębienie.

 

• Mój pies częściej drapie uszy jesienią — co robić?

Regularna kontrola i czyszczenie, osuszanie po deszczu. Jeśli wyciek/nieprzyjemny zapach — lecznica. Wsparcie: Higiena psich uszu

 

• Czy jesienią pies powinien jeść więcej?

Zależy od aktywności. Często jesienią ruszamy się mniej więc łatwo o nadwagę. Monitoruj wagę i dawkę (zobacz: Jak odchudzić psa bez stresu) 

 

 

Podsumowanie - jesień z psem może być bezpieczna i radosna

 

Jesień nie musi oznaczać rezygnacji z przyjemności. Wystarczy mądra profilaktyka i kilka nowych nawyków:

• Czujność na trasie: smycz, komenda „zostaw”, przegląd sierści po powrocie.

   

• Widoczność: odblaski i LED na obroży.

   

• Higiena: suszenie łap i sierści, kontrola uszu i skóry.

   

• Dieta i odporność: pełnoporcjowe żywienie, sezonowe dodatki, sensowne suplementy.

   

• Zdrowie: niezwłoczna konsultacja, gdy widzisz objawy zatrucia lub infekcji.

   

Z taką „jesienną mapą drogową” zyskujesz spokój, a Twój pies — bezpieczną porę roku pełną wspólnych, pięknych spacerów.